Sài Gòn những ngày bị trọng thương, Tiến sĩ khảo cổ Nguyễn thị Hậu đã viết như vậy trên báo và trên trang nhà Facebook của chị. Quả là khó khi tình hình dịch bệnh ngày càng nghiêm trọng. Đến sáng ngày 17.6, cả nước đã có 11.794 ca lây nhiễm trong cộng đồng. Riêng TP.HCM thì gần đây số nhiễm tăng nhanh và đã chiếm gần 10% cả nước: 1.105 ca.
Nhiều ý kiến thắc mắc là sao các tỉnh “cách ly” người từ Sài Gòn về tỉnh nhà nhiều thế, mà sao người Sài Gòn không “tâm tư” và ngồi chờ mọi người giúp đỡ cho Sài Gòn? Thực tế là người Sài Gòn không thắc mắc chi, cứ lo làm công việc của mình,
đồng thời lo cứu trợ nhau, giúp đỡ nhau.
Họ có bí quyết gì mà giữa cách ly và thực hiện 5K nghiêm khắc, vẫn rủ rê tụ họp cùng nhau được để thực hiện các chương trình giúp người nghèo khó hay người trong hoàn cảnh công tác gian khổ?
Sẵn sàng mở lòng
Vào đợt đại dịch lần thứ tư này, có thể nói hiện nay ở Sài Gòn đang có ba “đối tượng” cần hỗ trợ: Đầu tiên là các chiến sĩ áo trắng tuyến đầu trong điều kiện đặc biệt. Kế là người nghèo, gia đình công nhân khu nhà trọ, hay người lao động tự do lề đường. Rồi tiếp đến là người nghèo kẹt trong các khu cách ly (như ở khu phố mới bị giăng dây sát nhà tôi).
Rất tự nhiên, người Sài Gòn mở lòng làm thiện nguyện, chia sẻ khó khăn cùng người nghèo như là việc của mình. Rất bình thản, không đắn đo, suy tính, câu nệ thủ tục, hình thức. Thương quá thì tặng, thì cho, bằng mọi cách, vậy thôi. Không cho thì không an lòng, chịu hổng nổi mà.
Tháng 4 năm ngoái, nổi bật chuỗi quán Nụ Cười và chuỗi ATM gạo. Năm nay thật đông vui (và tôi tin tôi vẫn chưa thể biết hết), có rất nhiều tổ chức, nhiều nhóm bạn, nhiều doanh nghiệp làm trách nhiệm với các cộng đồng.
Như có nhóm bạn trẻ Đêm Sài Gòn do một bạn trẻ 27 tuổi khởi xướng, cùng bạn bè mình đi gom hiện vật, hiện kim rồi từng đêm gói tươm tất mang ra tặng người qua đêm ở các lề đường (may quá, gần đây trời ít mưa đêm). Hay nhóm nấu cơm phát miễn phí do bạn Ngô Mỹ Dung (sinh 1982), chủ nhà hàng 147 Trần Hưng Đạo, quận 1, thì khi thành phố giãn cách, Dung đem nguyên đội ngũ nấu cơm rồi mỗi ngày phát miễn phí 2.000 suất cho người nghèo tại 12 điểm khắp các quận…
Tuần trước, có bạn trêu đùa, BSA của chị có mấy “gương mặt cũ” mần hoài. Đúng là xông xáo phát pháo năm nay vẫn là anh Nguyễn Lâm Viên của Vinamit, anh Kao Siêu Lực của ABC Bakery hay bạn Duy Toàn của công ty Duy Anh. Nhưng đâu phải vậy, đợt dịch này có quá nhiều “anh tài” mới: bạn Hồ Thành Nhiên với bánh mì hotdog nhân thịt thực vật, vẫn đang kiên trì tặng nhân viên y tế đến hết tháng 6.2021, hay công ty Tài Tài tặng bánh bao, bánh pudding.
Nhóm doanh nghiệp “mới tinh” này, tuần qua vừa bắt đầu tặng quà trợ lực cho các chiến sĩ áo trắng. Đó là các doanh nghiệp của Liên minh tái chế bao bì Việt Nam tên là PRO Vietnam. Liên minh này khá lạ (lúc khác mình sẽ viết về họ, cũng hay vì họ toàn là những đối thủ cạnh tranh trực diện sát sạt với nhau, mà gần đây đã ngồi lại để cùng chăm lo cho môi trường Việt Nam). Họ tặng sản phẩm với số lượng lớn và tự chuyên chở bằng xe tải tới các điểm mà BSA sắp xếp theo đề nghị của Sở Y tế. Chủ tịch của PRO Vietnam là anh Phạm Phú Ngọc Trai kể là khi thảo luận trong liên minh là nên tặng gì, thì mọi người đều đồng ý là nên chọn ra những món thật phù hợp. Và thật thế, các sản phẩm đều là nước suối không có ga hay cồn: Coca Cola chọn tặng nước suối (Dasani và nước bù sức Aquarius khi chơi thể thao, lao động nặng), còn Suntory Pepsi thì cũng toàn nước suối Aquafina, trà Olong không đường. Gặp khó khăn vì sản phẩm chỉ là nhưa, vậy mà nhựa Duy Tân cũng góp sức được bằng bình đựng nước và góp tiền mua bánh để tặng.
Hôm qua, tôi vừa nhận được tin rất vui là công ty suất ăn công nghiệp Thảo Hà sẽ góp phần tặng cơm trưa và xôi mặn cho người nghèo. Người phụ trách của Thảo Hà, nấu cơm công nghiệp mà nhận “đơn hàng đề nghị tặng” của BSA cũng phì cười: chỗ này 100 suất xôi, chỗ kia 200 phần cơm… trong khi mỗi mẻ sản phẩm chế biến của công ty chắc phải từ hàng ngàn đến hàng vạn suất giao cho các khu công nghiệp.
Ngoài ra, nhiều công ty tặng các vật dụng sinh hoạt. Công ty Liêu Thanh nằn nì tặng quần lót nữ, Mỹ Hảo và Familiar tặng xà bông khử khuẩn, dầu gội đầu cho nhân viên các bệnh viện. Còn ứng dụng gọi xe Be thì cử hẵn ba xe trực chiến đi giao hàng thường trực cùng BSA.
Hai câu chuyện cũng được chú ý gần đây là ca sĩ Hà Anh Tuấn cùng gia đình đã tự đứng ra làm chương trình “Cả Sài Gòn cùng nhau nấu cơm” với 25 tấn gạo, 50.000 trứng gà và 300 lít dầu ăn tặng cho nhiều bếp ăn từ thiện trên địa bàn TP.HCM. Bên canh đó, nhà hàng Nhật Kyo Watami Grill & Sushi (thành viên của SonKim Retail và SonKim Land Corporation) làm ra hàng trăm hợp cơm Bento kiểu Nhật mang đến tặng cho các y bác sĩ trực đêm tại bệnh viện Bệnh nhiệt đới được bồi dưỡng những phần cơm Hàn Quốc ngon lành.
Đi tìm bí quyết của người Sài Gòn
Vậy người Sài Gòn đã “tiến hành” công việc cứu trợ trên diện rộng theo chỉ đạo và kế hoạch nào?
Thực tế là người giàu hay khá giả ở thành phố này cũng không ít, nên cũng rộng điều kiện và khả năng cho đi, còn người nghèo gốc Sài Gòn hay tha hương cầu thực cũng rất nhiều và họ vẫn cùng sống chung hàng ngày.
Mỗi người tự nhận nhiệm vụ của mình, bạn nào có điều kiện hơn, quen làm việc cộng đồng hơn thì đứng ra khởi xướng lập nhóm, rồi bạn bè mỗi người góp công góp của, ai ở gần biết và tin nhau rồi thì góp trước, người ở xa hơn, theo dõi thấy tin được thì bắt đầu góp và đi tiếp. Ngày càng thêm nhiều nhóm bung ra hoạt động. Nhận xét nhanh, tuy cẩn thận nhưng rất cởi mở, tự tin để chia sẻ công việc chung hay tham gia vào việc chung.
Một nguyên tắc để các tổ chức linh hoạt này duy trì và phát triển được là: trung thực và minh bạch. Minh bạch đến cùng thì tạo sự tin cậy nhẹ nhàng.
Lý giải về sức mạnh của người Sài Gòn, ta thấy rất quan trọng là có một loại “phản ứng tự động” làm thiện nguyện như kiểu cái lò xo bật lên ngay khi có lực tác động của cảnh khó tha nhân như thế nào? Phản ứng “lò xo tự động” này đang là điều hết sức phổ biến, bình thường trong các hoạt động xã hội của người SG, vậy gọi sao cho hợp đây, mong mọi người cùng nghĩ thêm: “Lò xo thiện nguyện”; “Lò xo sẻ chia” hay bằng gì?
Dù tính từ là gì, yếu tố “phản xạ tư nhiên” hay “phản ứng tự động” trước cái khó nghèo của người khác chính là căn cốt sức mạnh của người Sài Gòn, đó là bí quyết căn cơ tạo nên sức mạnh của người Sài Gòn.
Nên nếu nói là Sài Gòn đang bị trọng thương thì ta sẽ nói tiếp, dù vậy, ta vẫn coi trọng tình thương để cùng nhau chia sẻ mọi khó khăn và cùng bước tới, phải không bạn?
Tâm Hải (Theo TGHN)
Điểm tựa vững chắc cho người phụ nữ thành đạt
