‘Khởi nghiệp Xanh’ – hành trình 10 năm kiến tạo những doanh nông trẻ

Từ năm 2013 đến nay, chương trình Khởi nghiệp Xanh, tiền thân là Khởi nghiệp Nông nghiệp Đổi mới Sáng tạo, đã và đang tạo ra một thế hệ những người làm ăn kiểu mới, là những “Doanh nông trẻ”.

Họ gắn với nông nghiệp, nông thôn, khai thác hiệu quả nguồn tài nguyên bản địa vốn là những sản vật của vùng, miền, rồi nghiên cứu, sáng tạo, cho ra những sản phẩm mới độc đáo, có tính thương mại hóa trên thị trường.

Nói về hành trình 10 năm của chương trình, Bộ Trưởng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan khẳng định: “Hệ sinh sinh thái từ Trung tâm BSA đã mang đến hạnh phúc cho các bạn trẻ trên khắp vùng miền cả nước, từ Hà Giang, Tuyên Quang, đến các tỉnh miền Trung, miền Tây… và tạo ra phong trào khởi nghiệp ở nhiều nơi. Chặng đường 10 năm đó, những ý tưởng khởi nghiệp, dự án của các bạn trẻ từ tài nguyên bản địa được hệ sinh thái BSA tiếp lửa, truyền cảm hứng… nhìn qua những con người, bạn trẻ khởi nghiệp này chúng ta cũng thấy được phần nào tương lai của đất nước.

“Hôm nay những bạn trẻ chập chững bước chân vào con đường khởi nghiệp thì 5 năm, 10 năm sau, chúng ta sẽ có thế hệ doanh nhân cho đất nước. Chúng tôi sẽ luôn đồng hành cùng BSA để chúng ta cùng nhau hợp lực lại vì một đất nước, vì một nền nông nghiệp xanh, vì một thế hệ doanh nông trẻ, để họ sẽ trở thành một doanh nhân trong tương lai khi bước vào chặng đường phát triển mới. Hành trình 10 năm là một chặng đường không dài, nhưng hệ sinh thái BSA đã nỗ lực, đào tạo ra một thế hệ những bạn trẻ khởi nghiệp và chứng minh được rằng, sức trẻ của đất nước này, nếu được sự chăm sóc, vun trồng, hỗ trợ thì sẽ trở thành một nguồn lực vô cùng quý giá trong tương lai”.

Chia sẻ tại tọa đàm: “Khởi nghiệp xanh hành trình 10 năm kiến tạo những doanh nông trẻ – Và triển khai cuộc thi Dự án khởi nghiệp xanh lần 9/2023”, chiều 31/5, ông Nguyễn Lâm Viên, Chủ tịch HĐQT, TGD Vinamit chia sẻ: “Các bạn trẻ ngày hôm nay khác nhiều so với các bạn ngày xưa khởi nghiệp. Các bạn ngày xưa thiếu đủ thứ, từ khả năng thích nghi, kiến thức, kỹ năng, kể cả những mạng lưới quan hệ. Nhưng ngày hôm nay các bạn đủ kiến thức, tự trang bị cho mình trước khi đến với các chương trình khởi nghiệp của BSA. Tức là BSA đã làm được một điều là tạo ra các mô hình, trao lại các kinh nghiệm, tạo ra sự gắn kết giữa thế hệ trước và thế hệ sau. Cho nên ngày hôm nay nhìn lại thì thấy khoảng cách đã được kéo gần, sự trưởng thành của các bạn trẻ đã tốt hơn, kiến thức, kỹ năng đã tốt hơn rất nhiều. Đó là nhờ những kinh nghiệm, những kiến thức của chương trình của chúng ta mang lại. Đó là nền móng để chúng ta làm những việc lớn hơn trong thời gian tới.”

Cũng tại tọa đàm, bà Nguyễn Cẩm Chi – Chủ tịch Hội đồng Quản lý Quỹ Hỗ trợ Phát triển Thanh niên (FYE) chia sẻ: “Những gì BSA làm được trong 10 năm qua không phải là chỉ tổ chức các cuộc thi, mà còn tạo ra các cơ hội để các bạn trẻ trải nghiệm và hoàn thiện doanh nghiệp của mình. Đến năm vừa rồi, sau khi đã “lún” tương đối sâu vào Khởi nghiệp Xanh thì tôi còn nhận ra điều nữa, bên cạnh chuyện khởi nghiệp thì khi mang sản phẩm đi bán chúng ta còn có cả sự tự hào nữa. Chúng ta không chỉ bán cái chúng ta đang ươm mầm trên sân khấu của cuộc thi, không có mấy dự án là chưa thương mại hóa, mà hầu hết các dự án đã có sản phẩm trên thị trường, và vì thế từ năm nay bản thân Quỹ hỗ trợ Phát triển Thanh niên sẽ hỗ trợ thêm các bạn các công đoạn phía sau, đó là hỗ trợ xuất khẩu”.

Bà Nguyễn Cẩm Chi nói thêm: “Vừa rồi khi tham dự Thaifex 2023 cùng BSA chúng tôi nhận ra nhu cầu cấp thiết này. Sang Thái đã khó như vậy rồi còn châu Âu, Trung Quốc thì sao? Đó là những thị trường chúng ta không thể bỏ qua được. Ngay lập tức chúng tôi đã liên hệ với các đầu mối ở thị trường châu Âu, Trung Quốc… Và có lẽ sắp tới sẽ có các hoạt động hỗ trợ thêm cho các hoạt động xuất khẩu này.”

Chương trình Khởi nghiệp Nông nghiệp Đổi mới Sáng tạo khởi đầu từ 2013, và kể từ 2023 là chương trình Khởi nghiệp Xanh. Hoạt động với mục tiêu trọng tâm là hỗ trợ thanh niên khởi nghiệp và lập nghiệp thành công, xây dựng cộng đồng tài năng trẻ khởi nghiệp; Là cầu nối kết nối nguồn lực với doanh nghiệp trong Hội Doanh nghiệp Hàng Việt Nam Chất lượng cao; Là mạng lưới để các doanh nghiệp trẻ, các bạn thanh niên trao đổi kinh nghiệm khởi sự kinh doanh, lập nghiệp, kết nối với nhau xây dựng chuỗi giá trị liên kết vững mạnh.

Bà Vũ Kim Anh, Phó giám đốc Trung tâm BSA, phụ trách chương trình Khởi nghiệp Xanh, cho biết, thông qua cuộc thi Dự án khởi nghiệp Xanh năm nay là năm thứ 9, chúng tôi đã hình thành được hệ sinh thái khởi nghiệp nông nghiệp với cả ngàn bạn trẻ khởi nghiệp từ tài nguyên bản địa. Đây chính là lớp doanh nông trẻ tiêu biểu trong cả nước, với đam mê cháy bỏng làm giàu từ nguồn tài nguyên, đặc sản bản địa. Nhiều bạn đã xuất khẩu chính ngạch qua các thị trường lớn của Châu Âu, Mỹ và khu vực như: Kim Hằng Yeshue, Ngọc Hương với các loại bột rau, Phạm Đình Ngãi với Mật hoa dừa, Khánh Hà Ohuga với mì, nui; hạt điều Gia Bảo với sản phẩm từ Điều…. Nhiều sản phẩm đạt chuẩn OCOP từ 3 đến 5*, sản phẩm được chứng nhận Chỉ dẫn địa lý, sản phẩm tiêu biểu nông thôn cấp tỉnh, thành…

Bên cạnh đó, bà Vũ Kim Anh cho rằng, các chương trình mà Khởi nghiệp Xanh thực hiện, trên cả chuỗi giá trị, từng khâu đều có các chuyên gia chuyên môn cao tư vấn hỗ trợ các doanh nghiệp khởi nghiệp tổ chức sản xuất sao cho hiệu quả, an toàn.

“Ngoài việc để các bạn trẻ thường xuyên có không gian bán hàng ở Phiên chợ Xanh – Tử tế vào hai ngày cuối tuần, chúng tôi cũng khuyến khích các dự án tham gia  chương trình của các hệ thống siêu thị quốc tế ở Việt Nam, đặc biệt là chương trình hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ phối hợp với Central Group tham gia Tuần hàng Việt Nam tại Thái từ 2017 đến nay, hay đưa hàng vào hệ thống Gigamall, Uniqlo …” – bà Vũ Kim Anh nói.

Bền bỉ 10 năm qua, chương trình Khởi nghiệp xanh đã tập trung vào các chương trình chính như huấn luyện – đào tạo, Hội thảo – diễn đàn – Toạ đàm, Xúc tiến thị trường, truyền thông và tổ chức cuộc thi Dự án khởi nghiệp nông nghiệp – đổi mới sáng tạo, Khởi nghiệp xanh.  Nhiều hoạt động thực tế cho doanh nghiệp và bạn trẻ khởi nghiệp đã được Trung tâm BSA và dự án SKC tổ chức, ấn tượng nhất là những chương trình giao lưu, trải nghiệm tham quan học tập các mô hình khởi nghiệp thành công tại các địa phương, cùng đi có các chuyên gia, doanh nghiệp để chia sẻ kinh nghiệm, những bài học phát triển sản phẩm, phát triển kinh doanh, xây dựng vùng nguyên liệu…. Hay thậm chí là những chuyến thực địa tại các nhà máy, để được lắng nghe những chia sẻ từ ông chủ của nhà máy… Cho đến thời điểm hiện tại, đã có gần 400 lớp tập huấn với khoảng 30.000 lượt thành viên tham dự với của hơn 50 lượt chuyên gia tham gia chia sẻ, hướng dẫn.

Cuộc thị Dự án khởi nghiệp Xanh là một trong những hoạt động trọng tâm của chương trình khởi nghiệp lĩnh vực nông nghiệp (hình thành năm 2013) do Trung tâm BSA sáng lập và vận hành.  Trong 9 năm qua, cuộc thi Dự án khởi nghiệp Xanh, đã có khoảng 1000 chủ dự án, doanh nghiệp khởi nghiệp trên khắp cả nước tham gia, trở thành một hệ sinh thái khởi nghiệp nông nghiệp rộng khắp, năng động và sáng tạo sản xuất ra những sản phẩm mới từ tài nguyên bản địa, sản vật quê hương.

Bên cạnh các chương trình trên, một trong những quan tâm của cộng đồng doanh nghiệp khởi nghiệp chính là hoạt động xúc tiến thị trường trong và ngoài nước. Dự án Khởi nghiệp xanh đã tổ chức cho doanh nghiệp khởi nghiệp tham gia Hội chợ HVNCLC, hơn 300 Phiên chợ Xanh Tử tế, các phiên chợ nông sản, phiên chợ khởi nghiệp. .. Ngoài ra, còn tham gia các sự kiện xúc tiến thương mại, Hội chợ quốc tế nhất là Hội chợ Thực phẩm và Đồ uống được tổ chức định kỳ hàng năm tại Thái Lan (ThaiFex Anuga Asean 2017 – 2023), Hội chợ Asean – India, Hội chợ Sial Thượng Hải tại Trung Quốc… để tìm kiếm thị trường, tìm hiểu xu hướng sản phẩm mới của thế giới…  Cùng với đó là các chương trình kết nối online vào thị trường Úc, Hàn Quốc, Hà Lan, … trong suốt nhiều năm qua.

Những năm gần đây, chương trình Khởi nghiệp xanh bắt đầu các nội dung tập huấn theo những cấp độ, quá trình, kết quả thực tế của doanh nghiệp khởi nghiệp; Tập trung đào tạo, hướng dẫn DNKN thực hiện các tiêu chuẩn Haccp, Localgap, Globalgap, ISO để tham gia xuất khấu sản phẩm ra nước ngoài.

Từ sự hỗ trợ trên của chương trình, nhiều DN khởi nghiệp đã phát triển, lớn mạnh không ngừng, xây dựng được những tiêu chuẩn như: HACCP, ISO, FDA, OCOP… Đặc biệt, không ít DN khởi nghiệp đã đạt chứng nhận HVNCLC từ 2020 đến 2023, như các doanh nghiệp Bột rau má Quảng Thanh và mật dừa nước ông Sáu Tp HCM, SokFram -Trà Vinh, chùm ngây Vườn Nhà Mình – Long An, Đinh Gia Food – Cần Thơ, Hương Đồng Tháp, Dược trà Hygie & Panacee – Cần Thơ, Vifarm – Bến Tre… Trong đó, nhiều bạn trẻ khởi nghiệp đã xuất khẩu ổn định qua thị trường châu Âu, Mỹ, Úc, Châu Á…