Tôi đang chứng kiến hai câu chuyện về sự tuột dốc đáng lo của thị trường tiêu dùng mùa Tết. Một hệ thống siêu thị lớn chuẩn bị một vạn gói quà Tết với giá không cao, bao bì rực rỡ hấp dẫn. Vậy mà sau suốt một tuần, không thấy NTD hưởng ứng. Một hệ thống siêu thị khác, giữa muôn vàn khó khăn, đòi tăng chiết khấu. Doanh nghiệp tuy rên siết nhưng trả lời, đành phải bỏ kệ hàng vì…chịu hết xiết rồi.
Và cũng vừa trải qua 2 cuộc họp đầu năm 2021 của 2 tổ chức của doanh nghiệp, lại có liên quan nhiều đến độ nóng lạnh thị trường.
Đó là hai cuộc họp của Ban Chấp hành Hội doanh nghiệp Hàng Việt Nam Chất Lượng Cao và Câu Lạc Bộ DN dẫn đầu diễn ra cách nhau đúng một tuần, tối 11/1/2021 và sáng nay 18/1/2021. Tổng kết và bàn kế hoạch mới thì cũng là việc bình thường nhưng cả hai cuộc họp đều bỗng tập trung bàn sôi nổi một đề tài không phải nghị trình chính.
Một anh trong BCH Hội đưa ra câu hỏi: Năm nay, dịch Covid lấy hầu hết thời gian kinh doanh của doanh nghiệp, dẫn tới nhiều DN lao đao, bây giờ còn chưa gượng dậy nổi. Nhưng đã có những doanh nghiệp nỗ lực phi thường, thay đổi quản trị, mô hình kinh doanh, mạng lưới phân phối …rất năng động và cuối cùng thành công ngoạn mục (ngoài các thành viên BCH, còn phải kể đến Biti’s, Bita’s, Vinamit, Thiên Long, SaigonFoods, nhựa Bình Minh, Điện Quang…). Phải chăng cần chúc mừng họ, ghi nhận và từ đó, rút ra những bài học rất thực?. Sao mọi người im lặng? Không ai phản đối nhưng có sự lựng khựng. Giọng một nữ ủy viên BCH rất buồn, chị Hồ Kim Liên, TGĐ CT nước mắm Khải Hoàn. CT tôi làm ăn có khó những vẫn xoay sở được. Nhưng rất nhiều DN nước mắm truyền thống sa sút thảm hại: Không phải vì họ làm ăn dở, họ quản lý kém mà vì…người tiêu dùng khó quá, không có tiền, hết tiền.
Trước mặt tôi, những DN là thành viên BCH, là những DN thành công rạng rỡ: Minh Long, PNJ, ABC bakery, An Phước, Nutifood, Vissan…Anh Lý Huy Sáng mạnh mẽ. Tôi thấy rất đông DN kết thúc năm trong “tâm trạng không tốt”. Số đông buồn thì một số ít vui cũng không nên khiến người không thành công thấy lạc lõng. Năm qua tình hình dịch bệnh kéo dài cho thấy, hơn lúc nào hết, cần gắn kết doanh nghiệp với NTD. Tuy khó, nghèo, NTD vẫn ủng hộ hàng Việt.
Anh Trí Thông, TGĐ PNJ, nhấn mạnh, vâng, tôi nghĩ, tổng kết năm nay là lúc chúng ta tri ân NTD. Ai cũng làm ăn khó nên không thể tiêu dùng như trước, nhưng nếu họ không ủng hộ DN Việt, thì người lao động còn khó khăn, mất việc nhiều hơn nữa. Năm Covid cho DN một bài học: phải gắn kết người tiêu dùng và cùng với NTD chăm lo cho công nhân nghèo,mà không chỉ mùa Tết, chăm lo cả năm 2021, vì để phục hồi, phải lo cho người lao động trước. Ông chủ ABC Bakery đang được thành phố đề cử khen thưởng về nỗ lực giúp các chiến binh tuyến đầu chống dịch, gật gù, điều đó đúng quá, ABC sẽ góp phần đáng kể của mình.
Lòng trắc ẩn. Sự tri ân. Sụ thấu cảm nỗi khó khăn và gắng sức. Nghĩa tình của người mua hàng và cả chủ DN với người lao động nghèo. Tôi thực sự cảm động vì câu chuyện thật này. Một bài học bình dị mà sống động về đạo đức kinh doanh và nhân nghĩa ở đời mà chỉ có sức ép tàn tệ của dịch bệnh khủng khiếp mới bộc lộ ra những nhà kinh doanh chân chính mới hiểu mình nhờ ai, biết ơn ai và cần phải làm gì.
Cuộc họp Ban chủ nhiệm CLB DN Dẫn đầu sáng nay cũng đồng tình nhanh với đa số ý kiến BCH Hội. Lập tức các anh bàn về việc soạn thư gửi doanh nghiệp để cùng nhau chăm lo cho những người lao động gặp khó. (Tới gặp những người thợ nghèo trong xóm nhà trọ gần nhà, tôi không khỏi chùng lòng khi nghe những phát biểu cam chịu: Dịch bệnh vầy, có việc làm là may phước rồi, không dám mong thưởng Tết với lương tháng 13 hay về quê ăn Tết, chị ơi!)
Một số ý kiến DN sôi nổi bàn về các chương trình “tri ân người tiêu dùng” và “lo Tết cho người lao động nghèo”. Một mô thức không mới. Kết hợp Hội lương thực thực phẩm, với báo “Người Lao động”…Kho 5.000 nồi thịt kho nước dừa hột vịt và một số món đặc trưng ăn Tết: bánh tết bánh chưng, gạo, nước mắm (dĩ nhiên không phải là nước mắm hóa chất) mang tăng từng gia đình CN ở các khu nhà trọ nghèo (Hội DN.HVNCLC vẫn còn giữ danh sách địa chỉ đợt hỗ trợ hồi tháng 4-5/2020). Tổ chức chuyến đi thăm thành phố ngày Xuân cho các gia đình công nhân cùng với việc tham quan các điểm vui Xuân thật tưng bừng.
Thật nhanh và ấm lòng, khu công viên Đầm Sen nước và Đầm Sen khô đã sẵn lòng gửi tặng ngay 5.000 vé vui chơi miễn phí cho các cháu bé của các gia đình công nhân nghèo.
Trời ơi, Đầm Sen, năm nào cũng đi đầu làm chuyện ấm lòng, mát dạ.
Chúng tôi đang nhận thêm những sáng kiến và những sự trợ giúp. Một cái Tết chưa từng có: quá nhiều doanh nghiệp giải thể, đóng băng hay trả mặt bằng, chờ bão qua. Nên rất nhiều công nhân chờ việc, không có tiền lo
Tết, mua hàng. Mà câu chuyện sẽ còn kéo dài đến hết năm hay xa hơn nữa.
Quá thử thách những tấm lòng yêu thương, nhân ái thực lòng, không phải đầu môi chót lưỡi.
Vũ Kim Hạnh/ Chủ tịch Hội Doanh Nghiệp HVNCLC