Chiều muộn 14/11/2021, chúng tôi đến thăm cháu Lê Nguyễn Tấn Quốc nhà ở số 4… Nguyễn Duy, P.10, Q.8 (TP.HCM). Phía trên là bức ảnh chụp “không gian gặp gỡ”, lề đường. Cũng có chiếc bàn gỗ để sẵn từ lâu, chứng tỏ đây là nơi “gặp gỡ” thường diễn ra.
Được thông tin trước là khu này trước là vùng “đỏ quạch”, tôi nhìn kỹ ngôi nhà. Tường cao, chiều ngang rộng hơn bình thường do 2 căn ghép lại. Sân chất đầy xe gắn máy. Có gác lửng và một lầu.
Mẹ của Tấn Quốc ẳm một em bé chưa 2 tuổi, nói một câu, giọng bình thản mà chúng tôi giật mình: Nhà này có 38 người ở, 4 thế hệ, ban ngày tản ra chiều mới về. Dịch Covid, chết 3 người ông cố, ông cậu và ba của Quốc.
Quốc lặng lẽ, hỏi mấy lần mới nói rất dè dặt về ba. Mẹ của Quốc kể: Hầu hết người trong nhà làm nghề tay chân, gia công các món hàng, như chị làm dán bao bì. Mấy năm trước, chồng chị cũng làm thợ, nhà nghèo. Hai năm gần dây, chạy xe taxi công nghệ, khá hơn chút chút. Anh ấy nói, thôi sinh thêm một đứa nữa, cho nó có anh có em nên Quốc 14 rồi tôi mới sinh con, vậy mà cháu chưa được 2 tuổi thì… ảnh đi luôn…
Cháu nhỏ bụ bẫm, nhìn khách lạ rồi ngồi im trong lòng mẹ, như lắng nghe…

Cũng chiều qua, tôi phải “đồng lõa” một cuộc nói dối. Thông tin từ cơ quan quận 8, tôi đọc lại lần nữa khi đang trò chuyện với cháu T. K. P. Ba cháu mất hôm 30/7 còn mẹ cháu đã mất hôm… tháng 8, nhưng đến nay gia đình chưa cho cháu biết. Người em ruột của mẹ cháu đang ở Phan Rang yêu cầu giữ kín tin mẹ cháu mất để cháu an tâm học, cho đến giữa tháng 11, người cậu sẽ vào rồi gia đình mới cho cháu hay.
Tôi vừa đọc đến đó, nghe cháu nói, dạ ba con mất con hụt hẫng lắm, nhưng hai anh em con còn hi vọng mẹ sẽ về… Tôi úp lập tức trang thông tin đang cầm, bỗng nghẹn, một lát, tôi cố giữ bình tĩnh nói với K.P, con cố gắng học, chắc mai mốt cậu con vô thôi, mẹ biết tin con chăm học là mẹ vui, cậu sắp vào với hai anh em rồi, ráng nha con… Ánh mắt K.P lóe lên niềm vui, dạ con mong mẹ khỏe sớm, ra viện để cả nhà cùng về thăm ngoại…
Cô bé T.H.C mới 16 mà cao lớn vững chắc như vận động viên. Tướng khỏe và chắc nịch mà nói tới câu thứ hai, C. khóc ròng. Nhà con tới 7 người chết vì Covid đó cô. Ông ngoại con mất trước, 1 giờ trưa, là 3 giờ đêm hôm sau, bà ngoại con đi theo. Bên nội cũng thê thảm lắm, bác Hai con đang chạy thận mất đầu tiên, đến bác Tư bị bịnh thần kinh mất tiếp. Nhưng bác Ba khỏe lắm, làm tổ trưởng dân phố, không có bịnh nền gì hết, bác chạy lo cho nhiều người F0 trong tổ nên cũng bị lây rồi đi luôn. Mợ con hơi lớn tuổi không hiểu phải buồn vì ông bà ngoại không mà bị tai biến, cũng ra đi. Ba con đi sau cùng, hôm 23/8.
Con nhớ ngày đó rõ lắm vì ngày đó, ở bệnh viện, ba còn nhắn tin hỏi anh Hai con là con có đậu vô lớp 10 không? Anh Hai con nói dạ đậu. Thật ra là con bị rớt. Rồi ngay ngày hôm sau 24/8 ba con mất rất bất ngờ. Con khóc nhiều vì hai anh em lỡ nói dối, định khi bịnh ba khá khá hơn thì thú thật mà…không kịp nữa. Tháng đó nhà con người già chết nhiều quá. Bây giờ chắc ba con biết hai anh em nói dối rồi, con nhiều lần thầm xin lỗi ba và đành ráng học cho ba bớt buồn…
42 cháu học sinh cấp 3 mồ côi mà chúng tôi gặp chiều qua là số bổ sung sau lần đi thăm thứ nhất, lại là con số quá lớn, quá đau thương. Ủy ban Mặt trận quận 8 đề nghị phát quà và tiền hỗ trợ cùng lúc chứ đi thăm từng cháu chắc không xuể. Chúng tôi đồng ý và chiều chủ nhật, 3 người trong Ban giám đốc cùng một bạn trong BSA media cùng đi, chia nhau mỗi người nói chuyện riêng với 10 cháu rồi sau đó đến thăm nhà 2 cháu khó khăn nhất. Dù khó khăn mấy chúng tôi muốn nghe và gặp riêng từng cháu để xem có cháu nào cần và BSA có thể giúp lâu dài hơn lần này.
Đến hôm nay, gần 30 cháu được dự định là sẽ giúp tiếp tục. Chừng ấy là không nhiều trong số gần 2.000 học sinh mồ côi cả 3 cấp. Nhưng chuyện của cháu nào cũng thảm cũng buồn đã quá buồn. Và chiều hôm qua, hơn 40 cuộc gặp từng cháu, có một điều thêm rõ, người già chết nhiều quá, nhiều nhất vào tháng 8/2021.
Vũ Kim Hạnh