Dưới tác động của dịch Covid-19, cuối tháng 5 đầu tháng 6/2020, Hội DN.HVNCLC đã tiến hành một cuộc khảo sát online về những thay đổi trong hành vi mua sắm của người tiêu dùng (NTD). Và kết quả cho thấy, đã những “dịch chuyển” quan trọng trong “hệ sinh thái” tiêu dùng.
Hội DN.HVNCLC một lần nữa chân thành cám ơn NTD, những bạn trẻ đã tham gia cuộc khảo sát, trả lời nhanh chóng những câu hỏi của BTC và gửi thêm nhiều thông tin hữu ích từ thực tế. Và BTC đã gửi tặng hơn 500 phần quà (mỗi phần trị giá 30.000 đồng nạp vào điện thoại di động) cho những bạn hoàn thành việc trả lời khảo sát trước ngày 3/6/2020 như thông báo từ đầu.
Cuộc khảo sát được thực hiện trực tuyến qua email, mạng xã hội, trên phạm vi toàn quốc, tập trung hơn vào 2 thành phố lớn là TP.HCM và Hà Nội.
Tỉ lệ mẫu khảo sát
Thay đổi thói quen và hành vi tiêu dùng
Khảo sát cho thấy, thực phẩm và hóa phẩm, chất tẩy rửa, vệ sinh cá nhân, nhà cửa là các sản phẩm được người tiêu dùng sử dụng nhiều hơn cả, kế đến là các sản phẩm chăm sóc sức khỏe.
Trong khi đó, người tiêu dùng lại hạn chế các sản phẩm tiêu dùng không thiết yếu như sản phẩm may mặc, gia dụng, đồ uống,…
Trong tương lai gần người tiêu dùng TP.HCM ưu tiên tiêu dùng sản phẩm nhóm ngành thực phẩm, chăm sóc sức khỏe nhiều hơn các địa phương khác. Còn người tiêu dùng Hà Nội ưu tiên tiêu dùng các sản phẩm không thiết yếu (may mặc, gia dụng,…) nhiều hơn so với các địa phương khác.
Người tiêu dùng các tỉnh, thành khác ưu tiên tiêu dùng hóa phẩm, chất tẩy rửa, sản phẩm vệ sinh nhiều hơn Hà Nội & TP.HCM.
Khảo sát cho thấy, dịch Covid-19 không những tác động đến hành vi chung mà còn tác động sâu đến hành vi tiêu dùng. Sự gia tăng tiêu dùng thực phẩm và các sản phẩm chăm sóc sức khỏe, cùng với các sản phẩm chất tẩy rửa, vệ sinh cho thấy sự thay đổi trong hành vi người tiêu dùng nhằm ứng phó với dịch bệnh.
Dịch bệnh bùng phát, thu nhập hạn chế, điều kiện kinh tế giảm sút sẽ là những tác động lâu dài đối với đời sống, hành vi tiêu dùng. Người tiêu dùng trở nên dè dặt và thận trọng hơn trong lựa chọn tiêu dùng. Các sản phẩm thiết yếu bảo vệ sức khỏe sẽ là những ưu tiên trong đời sống.
Từ đây, khảo sát đưa ra khuyến cáo, các doanh nghiệp nên tận dụng xu hướng này bằng cách khuyến khích người tiêu dùng duy trì những thói quen tốt (ý thức chăm sóc sức khỏe). Điều này có thể được thực hiện bằng cách thuyết phục người tiêu dùng về những lợi ích lâu dài cùng với chiến lược thị trường phù hợp – luôn hiện hữu đúng nơi với giá cả hợp lí.
Yếu tổ chọn mua sản phẩm
Yếu tố chọn mua sản phẩm
Theo kết quả khảo sát, các yếu tố như an toàn vệ sinh, sử dụng, chất lượng cảm nhận (ngon/ hợp khẩu vị), và thông tin sản phẩm (hạn dùng, thành phần, hướng dẫn sử dụng, nguồn gốc xuất xứ,…) được người tiêu dùng quan tâm hơn khi chọn mua sản phẩm. Dù mức độ tác động của các yếu tố này có thay đổi theo đặc trưng tiêu dùng từng loại sản phẩm, nhưng vẫn là các yếu tố quan trọng trong lựa chọn tiêu dùng. Có thể nói các yếu tố liên quan đến chăm sóc đảm bảo sức khỏe là mối quan tâm hàng đầu hiện nay của người tiêu dùng.
Kế đến là các yếu tố tiện lợi, dễ tìm mua, uy tín thương hiệu/ công ty được người tiêu dùng ưu tiên quan tâm khi chọn mua sản phẩm.
Trong khi đó, các yếu tố quảng cáo, khuyến mãi,… hiện nay không còn là tác nhân quan trọng tạo nên sức hút đối với người tiêu dùng như trước đây.
Các kênh phân phối hiện đại (siêu thị, cửa hàng tiện lợi/ tự chọn) là các điểm mua được người tiêu dùng thành thị ưng đến nhiều hơn.
Đặc biệt, kênh mua sắm online ngày càng khởi sắc và tiếp tục đà tăng trưởng. Người tiêu dùng đang có xu hướng gia tăng mua sắm trực tuyến vì những tiện ích mà kênh phân phối này mang lại, nhất là trong giai đoạn hạn chế tiếp xúc trực tiếp do dịch Covid-19.
Mua sắm đa kênh là xu hướng lựa chọn của người tiêu dùng
Dự báo xu hướng tiêu dùng trong 6 tháng tới
Kết quả khảo sát cũng cho thấy, mua sắm trực tuyến bùng nổ ấn tượng, đa số người tiêu dùng được khảo sát (82%) có mua online trong thời gian cách ly xã hội vì dịch Covid-19. 98% người đã mua online trong thời gian dịch bùng phát sẽ vẫn tiếp tục duy trì mua online trong tương lai.
Xu hướng mua online bùng nổ với tất cả mọi thế hệ người tiêu dùng thành thị.
Số người tiêu dùng khẳng định sẽ tiếp tục mua sắm trực tuyến chiếm gần như tuyệt đối, kể cả những người thuộc thế hệ Gen X (sinh từ những năm 1965), ngoại trừ thế hệ Baby boomer – những người sinh trước năm 1965 chiếm tỷ lệ thấp hơn.
Báo cáo chỉ ra thêm, xu hướng gia tăng mua sắm trực tuyến tạo ra cơ hội lớn cho các doanh nghiệp đẩy mạnh chiến lược truyền thông kỹ thuật số và tạo nên những dấu ấn mạnh mẽ hơn trên thị trường trực tuyến.
