Đại dịch Covi như một báo động đỏ cho những doanh nghiệp chưa nhận ra là đã và đang có sự thay đổi, thậm chí đảo lộn về thị trường, về môi trường kinh doanh, sức mua, nhu cầu, thị hiếu và kể cả hành vi khách hàng. Thử nhìn lại hình ảnh quảng cáo phải bán xuyên đêm hay khách chen chúc đông nghẹt trước các cửa hàng Bách Hóa Xanh hôm 21-8 (trước ngày toàn thành phố “giới nghiêm”) và ngay trong ngày cuối năm 2021, Bách Hóa Xanh tuyên bố “tạm nghỉ”, thay tướng và ngừng mở mới trong năm 2022.
Sáng 11-1-2022, CLB doanh nghiệp dẫn đầu LBC có cuộc tọa đàm trực tuyến với chủ đề “Thay đổi mô hình kinh doanh sau dịch”. Hầu hết người tham dự công nhận là do mọi đảo lộn của thị trường và người tiêu dùng mà cụm từ “tái khởi nghiệp” bỗng trở thành từ khóa nổi bật. Phải tái khởi nghiệp dưới nhiều hình thức, trong đó, “đổi mới sáng tạo” thực sự là một giải pháp được quan tâm nhất.
Ông Nguyễn Thanh Mỹ, Chủ tịch CLB doanh nghiệp dẫn đầu LBC nhìn nhận: “Đại dịch mang đến những nhận thức rất mới lạ. Lúc dịch mới bùng phát, ai nấy sợ F0 như sợ cọp. Bây giờ gặp nhau lại hỏi nửa đùa nửa thật ‘Nhiễm chưa’, ý là để tiến tới miễn dịch cộng đồng và cũng không còn kiểu quá sợ hãi khi bị nhiễm nữa. Và rồi ai cũng hiểu rằng bàn chuyện gì về kinh doanh cũng phải tính tới bối cảnh lâu dài là sống chung với virus Covid. Như công ty chúng tôi, không còn thực hiện mô hình ‘3 tại chỗ’ nhưng vẫn phải mở dần dần, không để sản xuất bị gián đoạn nhưng cũng không để xảy ra lây nhiễm đột phá. Chúng tôi bước vào giai đoạn ‘sống trong công nghiệp số’ thay vì chuyển đổi số”.
Bà chủ của Công ty cổ phần vàng bạc đá quí PNJ Cao Thị Ngọc Dung nói thẳng: “Tôi thích câu slogan của tập đoàn Vingroup là Mãi mãi tinh thần khởi nghiệp. Ngay trong Công ty PNJ, chúng tôi luôn có những nhóm nhỏ khởi nghiệp bởi hiểu rằng, cứ tự tin mình là ‘ông lớn’ và tự mãn không lo đổi mới thì sẽ sớm phải rời bỏ thị trường thôi”.
Ông chủ của Rynan Technologies, Nguyễn Thanh Mỹ là nhà sáng chế với hàng trăm patent được cấp tại Hoa Kỳ lại nói lên ấn tượng với sứ Minh Long. Ông nhắc tới tinh thần thay đổi không ngừng của Minh Long, không chỉ mỗi năm là ra đời hàng loạt sản phẩm mới theo linh vật của tử vi mà dòng sản phẩm mới “sứ dưỡng sinh” cũng không ngừng cải tiến.
Một sản phẩm bé tẹo, giá rất mềm là cây bút bi Thiên Long, giá chỉ có vài ngàn đồng Việt Nam mà bà Trần Phương Nga, CEO của Thiên Long cũng nhiều tâm sự. “Não trạng” thường trực của Thiên Long là không ngừng “đổi mới sáng tạo” dù mức lời trên mỗi đơn vị sản phẩm quá nhỏ và điều kiện đầu tư cũng rất ít. “Chúng tôi liên tục đặt ra các câu hỏi, liệu làm bút cảm ứng, bút thông minh… được không khi giá bán mỗi cây bút chỉ chừng ấy. Năm cao điểm dịch 2021, Thiên Long bán ra 900.000 cây bút bi, mọi người trong công ty cứ khát khao, đưa công nghệ mới vô cách nào, thiết kế mới, công năng mới ra sao. Thực sự phải nói là rất khát khao cung quanh sản phẩm bé xíu này…”
Bạn nữ CEO dịu dàng, xinh đẹp của Thép Việt (Pomina), Đỗ Duy Hiếu cho biết: “Những ngày ngưng hoạt động vì dịch, chúng tôi nghĩ nhiều về thay đổi mô hình kinh doanh. Thị trường và người tiêu dùng chắc chắn thay đổi, vậy mình có thể đầu tư chiến lược lâu dài thế nào để thay đổi tính lệ thuộc vào hệ thống đại lý?”
Ông Nguyễn Thanh Mỹ gợi ý như một khách hàng thân thiết: “Thép thì khác bút bi, nhưng với cả hai, khách hàng thì vẫn luôn muốn cái mới. Ví dụ, hiện nay tôi đang tạo ra hệ thống nuôi tôm đạo đức, tức nuôi sao cho năng suất cao mà có con tôm khỏe, ngon, không ô nhiễm môi trường. Tôi cần loại thép không bị rỉ sét và nhẹ hơn để nếu mai này, chúng tôi phát triển mô hình hướng dẫn nông dân nuôi tôm ngoài biển thì dàn thép cần nhẹ hơn nữa, dĩ nhiên là không rỉ sét”.
Một ý kiến nêu rằng liệu CLB Doanh nghiệp dẫn đầu có thể làm Hackathon, đưa đề bài, kết nối Thép Pomina với Rynan Technologies, Thiên Long với PNJ, và Vinamit, Danny Green với nhựa Duy Tân để sáng tạo các loại bao bì nhựa thật tối ưu cho xuất khẩu nông sản… Được vậy thì đây là một chương trình khởi nghiệp rất thiết thực và rất hiệu quả.
Dù là ông lớn dẫn đầu, dù thị phần lớn hay có nhiều patent sáng tạo, không có nghĩa là không phải tái khởi nghiệp thường xuyên” – Chủ tịch LBC Nguyễn Thanh Mỹ
Vâng, Chủ tịch LBC nhìn nhận, dù là ông lớn dẫn đầu, dù thị phần lớn hay có nhiều patent sáng chế, không có nghĩa là không phải tái khởi nghiệp thường xuyên. “Như chúng tôi, khi công nghê in offset, máy in, bản kẽm, mực in thay đổi, nếu chúng tôi không chuyển nhanh sang bao bì thực phẩm, các máy móc phục vụ nông nghiệp, giúp nông dân kiểm soát qui trình sản xuất thuận thiên và đúng tiêu chuẩn quốc tế thì làm sao duy trì nhà máy với cả nghìn lao động mỗi ngày?”, ông nói.
Không thể không nhìn nhận là hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo ngày nay đang là môi trường sát cánh giữa những người chơi hiện thời – các ông lớn đã thành danh với thị phần áp đảo – với các bạn trẻ nắm vững công nghệ mới, nhiều sáng tạo, dám liều lĩnh. Thực tế là lớp trẻ cũng đã chiến thắng ngoạn mục các đối thủ lớn nhiều kinh nghiệm, với chiến lược và mô hình kinh doanh đột phá, tạo ra và dẫn dắt nhiều ngành hàng mới.
Luôn luôn là nhà khởi nghiệp thông minh và sáng tạo, đó chính là tiêu chuẩn cho nhà doanh nghiệp vững vàng sau dịch, trong thế giới VUCA (viết tắt cụm từ tiếng Anh: biến động, bất định, phức tạp và mơ hồ) trong nền kinh tế XANH với mô hình tuần hoàn để phát triển bền vững.
Lái máy bay đi làm, nhưng bạn phải chi 92.000 USD để mua xe điện bay!
