Tọa đàm: “Đáp ứng xu hướng tiêu dùng hậu đại dịch với các sản phẩm Việt Premium ‘Tốt cho sức khỏe’” do Hội Doanh nghiệp Hàng Việt Nam Chất lương cao tổ chức chiều 2/6, trong không gian Triễn lãm quốc tế VIPREMIUM 2022.
Sau đại dịch, sản phẩm có nguồn gốc tự nhiên, thân thiện với môi trường lại càng được quan tâm nhiều hơn. Mặc dù thu nhập giảm đi, nhưng người tiêu dùng lại có xu hướng chấp nhận cắt bớt các khoản chi tiêu khác để chi mạnh tay hơn cho các sản phẩm dinh dưỡng, tốt cho sức khỏe và bảo vệ môi trường.
Xu hướng thực phẩm tốt cho sức khỏe nhìn từ Thaifex 2022
 Vũ Kim Hạnh, Chủ tich Hội DN HVNCLC, vừa tham dự Thaifex 2022 từ Bangkok trở về, cho biết hoàn cảnh mới hiện nay của chúng ta là hậu đại dịch với một số đặc điểm nổi bật: thứ nhất là người tiêu dùng bị ám ảnh về đại dịch từ đó dẫn đến mối âu lo về sức khỏe và miễn dịch. Thứ hai là kinh tế toàn cầu suy giảm. Thứ ba là biến đổi khí hậu và nông nghiệp Việt Nam bị ảnh hưởng nặng. Thứ tư là môi trường thiên nhiên bị tổn thương nghiêm trọng.
Từ đó dẫn đến mấy xu hướng nhu cầu mới mới như sau: thứ nhất người tiêu dùng thế giới yêu cầu có một chế độ ăn uống cân bằng, tốt cho sức khỏe nhưng đồng thời phải phải tiện lợi. Chẳng hạn ở châu Âu hiện nay xu hướng làm việc từ xa, làm việc tại nhà đang ngày càng phổ biến từ kèm theo đó là nhu cầu tác phong mới, như người ta ngại ăn uống bên ngoài, ít thời gian chuẩn bị cho ăn uống và đồng thời người ta tiết kiệm hơn. Thứ hai, cuộc chiến Nga – Ukraine dẫn đến sự khủng hoảng về lương thực. Thứ ba là yêu cầu bảo vệ môi trường ngày càng cấp thiết. Cuối cùng là công nghệ chế biến ngày càng sâu, đa dạng, và đa chức năng.

Bà Vũ Kim Hạnh, Chủ tich Hội DN HVNCLC, vừa tham dự Thaifex 2022 từ Bangkok trở về.

Tham quan, khảo sát 1.000 gian hàng của Thaifex chúng tôi thấy xu hướng chung nổi lên hiện nay là plant-based, tức là sản phẩm dựa trên thực vật, plant-based nằm trong khái niệm rộng hơn đó là khái niệm về thực phẩm tương lai – future food. Bên cạnh plant-based chúng ta còn thấy các xu hướng sản phẩm cũng đang nổi lên khác đó là sản phẩm có nguồn gốc từ côn trùng, và thứ ba là sản phẩm sinh học phát triển từ LAB hay từ các loại nấm. Cả ba loại sản phẩm này nằm trong một khái niệm chung gọi là “đạm thay thế”  (alternative protein). Chúng tôi đi suốt hội chợ Thaifex thấy cụm từ “đạm thay thế” này rất nhiều. Tháng 12/2020, Singapore là nước tiên phong trên thế giới cho phép thực phẩm nuôi cấy từ phòng thí nghiệm mang ra bán tại các nhà hàng.
Tựu chung lại, điều chi phối quyết định mua hàng của người tiêu dùng hiện nay đã có thay đổi rất nhiều so với trước đại dịch. Chẳng hạn, người tiêu dùng hiện nay quan tâm nhiều hơn đến thực phẩm xanh-sạch (tức là thực phẩm lành mạnh hơn), thực phẩm mang lại sự đa dạng cho chế độ ăn uống và thân thiện với môi trường. Ngành bán lẻ cần chú ý tới xu hướng này để cung cấp cho người tiêu dùng.

Các sản phẩm: thịt thực vật, súp sầu riêng và thịt chay dạng snack tại Thaifex 2022.

Ông Nguyễn Trường Thịnh, PGĐ Kinh doanh Dừa Lương Quới: Ở góc độ một doanh nghiệp địa phương, chúng tôi làm một sản phẩm không quá phức tạp, một doanh nghiệp chế biến dừa ở Bến Tre. Hơn 20 năm hình thành và phát triển chúng tôi đã nghiên cứu và tiếp cận được một số công nghệ mới. Hiện giờ, Bến Tre với diện tích trồng hơn 70 ha dừa, trước đây chỉ bán những sản phẩm đơn giản như dầu dừa, nhưng hiện nay đã có nhiều công nghệ mới hơn được áp dụng, chẳng hạn như ở Dừa Lương Quới chúng tôi hiện đã áp dụng công nghệ tiệt trùng UHT (vốn dùng cho ngành sữa) để giữ được chất lượng sản phẩm 95% so với sản phẩm dừa tươi tự nhiên.
Sau đại dịch, sản phẩm có nguồn gốc tự nhiên, organic lại càng được quan tâm nhiều hơn. Khi đi tìm hiểu thị trường thì chúng tôi thấy, mặc dù thu nhập giảm đi, nhưng người ta lại quan tâm hơn đến các sản phẩm sạch, không hóa chất… để bảo vệ sức khỏe. Có thể họ chấp nhận cắt các khoản chi tiêu khác để đầu tư cho sức khỏe. Nói riêng về sản phẩm dừa, mức tiêu thụ ở thị trường châu Âu rất lớn, nhu cầu ngày càng cao. Bên cạnh đó, hiện nay Lương Quới đã có một số kết hợp một số loại trái cây khác với nước dừa chẳng hạn như sản phẩm nước dừa kết hợp với chanh leo, dưa hấu hay trái thơm… để tạo ra các sản phẩm hoàn toàn tự nhiên nhưng lại có hương vị mới lạ đáp ứng được thị hiếu của người tiêu dùng.
Xu hướng sản phẩm có nguồn gốc tự nhiên, sản phẩm organic ngày càng được quan tâm. Đây là xu hướng mà chúng tôi và các nhà sản xuất khác không thể không lưu ý tới. .

Ông Nguyễn Trường Thịnh, PGĐ Kinh doanh Dừa Lương Quới, (bìa trái) cũng vừa cùng đoàn DN Hội DNHVNCLC tham dự Thaifex 2022.

Câu chuyện về chiếc nồi sứ và ly sứ dinh dưỡng
Ông Lý Huy Sáng, TGĐ Minh Long I: Minh Long I là công ty gia đình, được thành lập từ năm 1970, đến nay đã được 52 năm và đến tôi là thế thệ thứ tư trong ngành gốm sứ. Về Minh Long I thì chúng tôi luôn hướng tới hai tiêu chí: thứ nhất là tốt cho sức khỏe; thứ hai là chất lượng, đó là độ bền và sự tiện dụng cho người tiêu dùng.
Như chúng ta đều biết nồi đất thì đã có từ ngàn xưa nhưng tại sao đến nay Minh Long I mới cho ra đời sản phẩm nồi sứ dưỡng sinh này? Sự khác biệt chính của nồi sứ Minh Long và các nồi đất khác trên thị trường là ở chỗ các nồi khác trên thị trường là nồi gốm chứ không phải nồi sứ. Vật liệu gốm và sứ nhìn bằng mắt thì khó nhận ra nhưng về mặt kỹ thuật thì hai loại này hoàn toàn khác nhau. Đồ gốm thì hút ẩm, vì hút ẩm nên khi chúng ta nung, nấu chất bẩn sẽ bám vào nồi, đặc biệt là ở Việt Nam nơi có độ ẩm cao khi chúng ta rửa xong để sẽ không khô, và có thể phát sinh các loại nấm mốc không tốt cho sức khỏe. Thứ hai, cũng vì nồi gốm hút ẩm, khi chúng ta nung lên và để nguội thì nước trong nồi sẽ làm co giãn từ đó tạo ra các vết rạn nứt, từ đó khiến nồi dễ vỡ, nên tuổi thọ nồi rất ngắn.
Minh Long I đã bỏ rất nhiều thời gian nghiên cứu để khắc phục các điểm yếu cố hữu của nồi gốm truyền thống này và sau mười mấy năm nghiên cứu thì Minh Long I đã cho ra đời loại nồi đầu tiên trên thế giới là nồi sứ chứ không phải nồi gốm. Với việc nung ở nhiệt độ cao nồi sứ Minh Long I có thể chịu được sốc nhiệt lớn và có độ hút ẩm thấp đến tỷ lệ 0,05%, tức là gần như bằng không, nên nồi sứ Minh Long I khắc phục được tất cả các điểm yếu cố hữu của nồi gồm truyền thống.
Chính vì vậy, nồi sứ Minh Long I là nồi sứ đầu tiên trên thế giới có bảo hành. Chúng tôi bảo hành 1 năm, tức là bất kỳ lý do gì đó khi nấu bị bể vỡ, nứt thì có thể đổi trả ngay không cần hỏi lý do. Bạn có thể đổi ba lần trong một năm, từ đó có thể thấy Minh Long I rất tự tin trong chất lượng sản phẩm của mình.
Đặc biệt sau khi sử dụng một thời gian thì Minh Long I đã đem thức ăn nấu trong nồi sứ của Minh Long I đi phân tích tại trung tâm dinh dưỡng thì cho thấy thức ăn nấu từ nối sứ Minh Long I không chỉ giữ trọn được hương vị mà còn giữ trọn dưỡng chất, vitamin từ thực phẩm. Tức là sản phẩm của Minh Long I đảm bảo tiêu chí vừa ngon, vừa tốt cho sức khỏe.

Tọa đàm thu hút sự tham gia đông đảo của các phóng viên báo đài và các doanh nghiệp trong ngành thực phẩm.

Tiếp tục xu hướng phát triển các sản phẩm sứ dinh dưỡng, một trong những sản phẩm mới Minh Long I phát triển sau đại dịch đó là ly sứ dưỡng sinh. Một trong những vấn đề đặt ra sau đại dịch là bảo vệ môi trường và nâng cao giá trị dinh dưỡng. Để hạn chế các sản phẩm nhựa dùng một lần như ly nhựa, chúng ta có thể tìm đến các sản phẩm ly inox hay kim loại. Tuy nhiên, vị của thức uống đựng vào với các ly inox hay kim loại thì chắc chắn sẽ biến đổi do phản ứng của axit có trong thức uống với kim loại. Phản ứng này không chỉ gây nên mùi hôi tanh, mà còn có thể có những chất hòa tan có hại cho sức khỏe. Nhưng ly sứ thì sẽ có thể ngừa những tác hại này hơn nữa với uống bằng ly sứ còn có thể giữ trọn hương vị thức uống. Chẳng hạn, ở nước ngoài trước khi đi làm người ta thường có thói quen mua một ly cà phê để trong ly inox để trong xe, rồi lái xe đi làm, thậm chí đến công ty mới uống, trong quá trình như vậy thì ly cà phê sẽ bị biến vị, nó sẽ chua hơn, đắng hơn do cà phê tương tác với kim loại trong đồ đựng, nhưng khi sử dụng ly sứ thì hoàn toàn tránh được hiện tượng này vì sứ hoàn toàn không tương tác với cà phê. Như vậy, chúng ta có thể hưởng trọn vẹn vị cà phê sau 2-3 tiếng, thậm chí đến cuối ngày. Tức là khi sử dụng ly sứ chúng ta được hai lợi ích, về sức khỏe và về độ ngon của thức uống.
Một điểm khác nữa, Minh Long I luôn tập trung vào văn hóa và mỹ thuật, chính vì thế trên ly sứ dưỡng sinh của Minh Long I các bạn có thể thấy hình tượng cá voi. Cá voi là động vật thân thiện với con người trên biển. Thông thường cá voi khi bơi thường phun nước lên, trong hình trang trí trên ly sứ Minh Long I thể hiện con cá phun lên rác nhằm gửi thông điệp là loài người hãy dừng việc xả rác thải ra biển, bằng không biển cả sẽ trả lại hết cho chúng ta. Minh Long I đã lồng thông điệp đến xã hội qua hình ảnh con cá voi trên ly sứ, đồng thời cũng như trên tất cả các sản phẩm khác của Minh Long I, nó cũng là một tác phẩm mỹ thuật.

Ông Lý Huy Sáng (bìa trái) giới thiệu sản phẩm chai sứ Minh Long I với ông Matsuo Tomoyuki, CEO Pacific Food.

Vinamit kỳ công nuôi đất organic và khám phá ra phương pháp lên men
Ông Nguyễn Lâm Viên, TGĐ Vinamit: Chúng tôi là đơn vị chuyên về thực phẩm sau thu hoạch đã hoạt động hơn 30 năm nay. Chúng tôi là những chuyên gia nghiên cứu rất nhiều về nông nghiệp và làm công việc chế biến sau thu hoạch. Chúng tôi biết rằng từ năm 1997, thế giới đã bắt đầu xét lại toàn bộ sản phẩm từ nông nghiệp. Người ta đi tìm thực phẩm gốc nông nghiệp tốt cho sức khỏe, từ đó trào lưu thực phẩm organic ra đời.
Từ năm 2010, Vinamit đã chính thức đi vào canh tác organic. Mà chìa khóa của việc canh tác organic là đất đai. Nhưng làm thế nào để nuôi lại đất đai để nó có độ phì, độ mùn có sự cân bằng vi sinh vật ở trong đất, thì lúc đó cây của mình mới có đủ dinh dưỡng, đủ hệ miễn dịch, đủ chất nuôi được cây trái, đó là câu hỏi lớn. Từ chỗ đó chúng tôi mới quyết định thành lập trung tâm nghiên cứu sinh học để làm sao nghiên cứu vi sinh vật, làm sao có thể nuôi vi sinh vật ngay tại farm của mình để trả lại cho đất, khi đó sự cân bằng sinh học mới diễn ra. Trước đây vì chuyện tăng sản lượng chúng ta đã quá lạm dụng hóa học nên chúng ta đã làm mất sự cân bằng tự nhiên của đất. Từ đó chúng tôi thu được được kết quả tuyệt vời là cây cối phát triển, ra trái rất tốt trên đất đai được cải tạo. Từ đó chúng tôi bắt đầu áp dụng phương pháp vi sinh vật này cho chăn nuôi, vì chúng tôi cần nguồn phân từ chăn nuôi để nuôi lại vi sinh vật cho đất. Sau đó, chúng tôi lại áp dụng phương pháp cân bằng sinh học cho tất cả các động vật. Chúng tôi cho tất cả vật nuôi của Vinamit ăn đồ ăn lên men. Sau khi thay đổi, kể cả đối với cá, thức ăn cho cá đều là lên men hết, thì điều bất ngờ là các vật nuôi của chúng tôi đều khỏe mạnh mà không cần chích bất cứ loại vắc xin nào.
Từ chỗ đó chúng tôi bắt đầu suy nghĩ về việc nghiên cứu áp dụng phương pháp cân bằng sinh học nhờ vi sinh vật cho con người. Đó là lý do chúng tôi áp dụng phương pháp lên men cho các sản phẩm của Vinamit. Nói lên men là cách nói đơn giản theo dân gian, thực ra là chúng tôi đang áp dụng một cái postbiotic (hậu sinh học) cho con người, có nghĩa là chúng tôi sử dụng sinh học để tạo ra sản phẩm sau sinh học cho người sử dụng. Tương lai các nhà khoa học đang nghiên cứu để giúp cho con người có khả năng chữa bệnh qua ăn uống chứ không chỉ đơn thuần là dinh dưỡng. Đó là lối mở mới cho ngành ăn uống, dinh dưỡng.

Ông Nguyễn Lâm Viên, TGĐ Vinamit.

Chuyện của người đàn ông mê cà pháo
Ông Nguyễn Lê Quốc Tuấn, TGĐ Sông Hương Foods: Chúng tôi làm chủ yếu các sản phẩm gia truyền. Chúng tôi chọn sản phẩm có thế mạnh ở một đất nước nhiệt đới như Việt Nam đó là món mắm cà pháo. Nhưng khi chọn cà pháo thì chúng tôi cũng rất băn khoăn bởi vì cà pháo xưa nay vẫn có tiếng xấu là không tốt cho sức khỏe, lúc đó chúng tôi phải thuê nguyên một đội ngũ chuyên gia nghiên cứu về dinh dưỡng của cà pháo và trái cà pháo lên men. Các nghiên cứu đã chỉ ra rõ ràng trái cà pháo lên men có những giá trị dinh dưỡng rất cao không chỉ giúp cho việc bảo quản tốt, nó giữ được dinh dưỡng của sản phẩm và loại bỏ các chất kháng dinh dưỡng có thể gây hại cho con người trong trái cà pháo tươi. Sau khi đã biết chắc chắn là cà pháo lên men là tốt cho sức khỏe thì chúng tôi làm tiếp hai việc, thứ nhất là chúng tôi làm một hành trình sáng-trưa-chiều-tối 60 ngày đều ăn chay và ăn mắm cà pháo. Thứ hai, là chúng tôi công bố trước báo đài, truyền thông về giá trị dinh dưỡng của mắm cà pháo. Có thể nói không quá rằng, trái cà pháo lên men hay mắm cà pháo là sản phẩm để Sông Hương Foods chuyển mình từ công ty gia đình truyền thống thành một công ty có sản phẩm hội nhập với xu hướng phát triển sản phẩm lên men để xuất khẩu ra thế giới.

Ông Nguyễn Lê Quốc Tuấn (áo trắng), TGĐ Sông Hương Foods, chia sẻ cùng các diễn giả tại tọa đàm.

Chia sẻ tại tọa đàm, ông Matsuo Tomoyuki, CEO Pacific Food cho biết, ông đến Việt Nam từ năm 2014. Trước khi đến Việt Nam ông cũng từng làm đầu bếp. Khi đến Việt Nam ông bất ngờ về nhiều nét tương đồng giữa hai nền văn hóa ẩm thực Việt Nam và Nhật Bản đặc biệt trong phương pháp lên men, làm mắm. Theo ông Matsuo, cũng như người Việt Nam, người Nhật Bản không xa lạ với sản phẩm mắm. Nhật bản cũng có mắm, mắm cá, mắm cà… Và đó có lẽ là lý do khiến ông gắn bó với mắm và các sản phẩm bản địa Việt Nam cho đến giờ. Ông Matsuo có ước mơ có thể chọn ra từ 63 tỉnh, thành của Việt Nam mỗi tỉnh, thành một sản phẩm bản địa tiêu biểu để “giao lưu xuất khẩu” với 47 tỉnh, thành của Nhật Bản.
Ông Matsuo Tomoyuki, CEO Pacific Food chia sẻ tại tọa đàm.