Cây xào Dông thuộc họ: Rutaceae (họ Cam quýt), thuộc chi: Murraya. Xào dông (có người gọi nó là cây Hồng Ngọc, Ngọc ngũ sắc, có lẽ vì trái Xào dông có năm màu trông giống những viên ngọc nhỏ) trước đây mọc ở khắp nơi trong tỉnh Ninh Thuận, mọc rất nhiều trong vùng đồi cát Hòa Thủy và Thành Tín là những nơi khô nóng và rất thiếu nước. Xào dông là loại cây rừng hoang bụi, gỗ, Lá kép mọc sole, sống rất khỏe, chịu hạn
Cây cho trái quanh năm trông đẹp mắt, trái kết thành từng chùm có nhiều màu, khi trái mới ra thì màu xanh, sau đó chuyển sang màu hồng, khi già thì chuyển sang màu nâu thẫm, màu tím, khi chín thì chuyển sang màu đen. Trái và mặt lá có các túi tinh dầu loại lá này là, nửa giống lá cà ri tươi ở độ hăng nồng nửa giống lá mắc mật nhờ hậu vị chua the dìu dịu – kích thích thèm ăn.
Cây Xào dông thường mọc hoang trong các vùng có con Dông đào hang, có lẽ trời sinh ra nó làm một cặp với loài Dông cát, một loài động vật bò sát họ thằng lằn sinh sống rất nhiều ở điều kiện khô hạn, là loại động vật ăn rất ngon tuy nhiên có mùi tanh vì vậy những người bản địa ở Ninh Thuận đã tìm ra được một loại lá cây chuyên dùng ăn kèm và đặt tên là lá Xào Dông thường mọc hoang trong các vùng có con Dông đào hang. Ăn gỏi dông Ninh Thuận mà thiếu lá Xào Dông thì cũng giống như ăn gỏi gà mà thiếu lá chanh non vậy.
Đọt non của cây được dùng làm gia vị trong các món ăn nộm, gỏi, xào, đặc biệt là gỏi dông hoặc dông xào, có tác dụng giải cảm, thanh nhiệt, hạ hỏa và chữa ho khan, khan tiếng rất hiệu quả.
Lá xào Dông như một loại lá gia vị vì có mùi hương rất đặc biệt và được sử dụng hầu hết trong nhiều món ăn ví dụ: Muối ớt lá dông, cừu xào lá dông, gà nướng muối ớt lá dông, lá dông ăn sống kèm cừu nướng, Dông xào, Dê nướng lá Dông… người ta còn làm gỏi con nhộng trong tàng ong trộn với lá Xào dông, ăn vừa ngon đặc biệt lại rất bổ dưỡng và được sử dụng thường xuyên trong các bữa tiệc của người Chăm. Ứng dụng trong điều trị chứng lỵ và khó tiêu, ghẻ lở, các bệnh viêm nhiễm khác và chữa sâu bọ cắn & rắn cắn.
